Santu Sarvadore e su chi abarrat 
de su cìnema in Sardigna



de Tore Cubeddu

Pagas chidas a como, in Rai Storia, su canale temàticu de sa Rai, m'est acontèssidu de bìdere unu documentàriu subra de sos pionieris de su cìnema in Italia. Pro sa Sardigna bi fiat Santu Sarvadore. Sas immàgines mustraiant unu cuaddu, sètzidu dae unu cow boy, currende in sas carreras de sa bidda. Acò sa partza cun sa banca, sa furca, su saloon.

Totu in stile western-movie. Su giornalista intervistaiat unu òmine chi naraiat cunvintu ca sa Sardigna teniat totu pro si candidare a èssere sa location prus bella de Italia «Tutto c'abbiamo noi: il mare, la montagna, i paesaggi urbani e anche i set di fantascienza, che si potrebbero fare  tra  gli impianti  dei  poli  industriali». 


Beru. Cudd'òmine teniat resone. Sa Sardigna teniat e tenet totu. Ma oe semus ancora discutende subra sas maneras, sas istrategias, pro promòvere custa terra nostra. Semus ancora ispetende chi sa Filmcommissioncumintzet a donare cambas a chie portat ideas. Ca est de custu chi semus faeddende dae ora. A sa Filmcommission nemos li pedit de prus, a sa Regione nemos li pedit àteru. 


Duas chidas a como sunt lòmpidas sas lìteras de sa RAS pro sos finantziamentos a sos curtzumetràgios chi aiant presentadu domanda pro s'annualidade 2010, bator annos a pustis. In unu mundu chi curret e chi pretendet a nois totus de cùrrere paris cun isse, tocat de cumprèndere in cale mundu curret sa Regione, o a cale chirru. In bator annos podet sutzèdere de totu e finas sos contos mudant e cun isse sos atores (unu chi fiat perfetu bator annos a como oe podet èssere tropu betzu), iscadint sos deretos (sa normalidade sunt optziones de duos annos) e dia a pòdere sighire ancora.
 Tando tocat a agatare una solutzione. 
Su cìnema in Sardigna est de importu pro contare sa terra nostra, siant sos logos o siat sa gente, e issaras tocat a nde chistionare cun chie bi tenet interessu a dda mustrare, a èssere presente in cussu mundu chi curret e chi cheret cùrrere paris cun isse. 


Una cosa l'amus cumpresa, a oe no est sa Regione sarda. E issaras chie? 
Fortzes diat a tocare a cumintzare a pònnere paris sos privados, sas aziendas. Fortzes diat a tocare a lassare a pèrdere sos bandos e sos finantziamentos regionales, ca tantu:
 1) pro bi lòmpere b'at unu muntone de trampas burocràticas;
 2) prima de ischire si lompent passant annos; 
3) cando lompent tocat a pagare una fidejussione, fàghere su traballu e in fines su rendicontu in tempos lestros (pro recuperare su chi aiant pèrdidu issos prima);
 4) cunsignadu totu sos dodcumentos tocat a ispetare àteros annos pro otènnere su dinare de unu traballu bortas meda giai fatu, pagadu (de bussaca) e ismentigadu. 
Issaras, sardos, gente de bona voluntade, tocat a cambiare su modellu. 
Su chi amus connotu finas a oe non podet sighire.  
Non depimus èssere prus nois a bisare su gonfalone de sa RAS in dae antis de sos tìtulos de sas pellìculas sardas. Depet èssere sa RAS a bisare de bi pòdere pònnere sa firma.

Cando at lòmpere custa die, cando nemos at tènnere prus bisòngiu (e no amus a pedire prus), sa polìtica e sas istitutziones si dd'ant a dèpere balangiare sa cumpangia de chie tenet sas ideas e at gherradu pro las realizare. Custa est sa lòmpida. No abarrat àtera cosa de fàghere de nos pònnere a traballare, dae como, sena timoria.

19 luglio 2014