Percorso

Sa lughe in su cìnema

Traduzioni di Tore Cubeddu - S’esperièntzia de Rosario Neri, diretore de sa fotografia de "Ore Diciotto in Punto". de Luisa Mulè Cascio

''Ore diciotto in punto''In ocasione de sa presentatzione e sa proietzione de su film palermitanu Ore Diciotto in Punto, de su regista Giuseppe Gigliorosso, in Roma anco s’Istitutu de Istadu pro sa cinematografia e sa Televisione Roberto Rossellini su 16 de ghennàrgiu 2014 coladu, Cinemecum.it proponet a sos letores suos un’intervista a Rosario Neri, diretore de sa fotografia, paris cun Gabriele De Palo, de su film.

Nos podet contare in curtzu ite faghet e sa carriera sua professionale?
So unu lìberu professionista chis’afainat in sa fotografia dae annos, chi at comintzadu su caminu professionale suo in sas televisiones privadas inghitzende che autodidata. A pustis apo connotu professionistas de su setore dae ue apo imparadu su mestieri. M’ant imparadu chi sas lughes artifitziales in su cìnema s’impitant  e bisòngiant ca sa lughe naturale est fuiditza e si nch’andat luego. Nos serbit, duncas, una lughe artifitziale pro mantènnere sa croamdura de cussa naturale, duncas apo imparadu a impitare de prus sa lughe artifitziale chi cussa naturale. A l’impreare bene in su traballu tuo tocat a bìere finas sa sintonia e s’intesa chi tenes cun su regista de s’audiovisivu chi depes acumprire.

''Ore diciotto in punto''Comente est comintzada sa collaboratzione pro su film Ore Diciotto in Punto?
Cando Pippo m’at propostu de fàghere custu film, chirchende duncas atores dispostos a crèere in custu progetu a indonu, fia dudosu meda. Cun Pippo amus semper traballadu cun sa gana chi calicunu si nde abbigaiat, ma custu film fiat opro nois unu desafiu mannu, dae cada ghetu. Gosi, cando amus comintzadu a cuntatare a atores professionistas, amus mutidu finas a Vincent Schiavelli pro fàghere su ruolu de unu de sos protagonistas de su film. Semus andado a chistionare cun isse, paris cun sa mugere de Pippo, e deo mi so emotzionadu a ain antis de custu òmine gosi artu etzillompone chi nos saludaiat dae a tesu, cun ballassa. Pippo l’at contadu s’istòria de su film, issu est abarradu cuntentu, ma a s’acabu at naradu, impitende unu italianu ammesturadu a su sicilianu: “Va bene Pippo quando iniziamo a fari stu film?”, e Pippo: “Luego, cando acabo de cumpletare su cast”, e isse “E allora quantu piccioli mi runi?!” e Pippo l’at naradu “Ma deo non posso pagare a nemos”, e isse: “Eh no, non posso, chistu è ‘u me travagghiu, tu m’ha dari na busta chi picciuli e io viegnu”. Pippo tando l’aiat naradu: “Ma no est petzi pro tue, non b’at dinari pro nemos”. E isse “Ma allora Pippo questo film per chi lo devi fare, per tuo padre e tua madre?” e a mene tando, custa chistionada, m’aiat fatu meledare, e l’aia pedidu a Pippo si esseret seguru de s’imbucare in cussu trèulu. Ma Pippo m’aiat naradu chi nde fiat galu prus cumbintu cara a custu “desafiu” e gasi l’aia postu in fatu.

''Ore diciotto in punto''Cale est istada sa prima acostiada tècnica a su film?
Su primu istrobbu chi cun Pippo amus acaradu est istadu cussu de comente girare custu film. Naro una cosa in antis: deo collàbroro finas cun sa Reuters, un’agentzia britànnica famada meda, e in cue bi sunt medas fotoreportes in viados de gherra, tra sos cales Dylan Martines chi m’at fatu bìdere sas possibilidades  de sa Canon Mark II, finas sa chistione de pòdere girare cun custa unu film in HD. Duncas, cando apo bidu sa calidade de custu suportu, so abbaradu ispantadu e tando nd’apo chistionadu cun Pippo. Pippo a comintzos fiat dudosu a impitare cussa màchina fotogràfica, tando aia chircadu in giru testimonias e agiudu a s ateoria mea, intre de custas cussa chi naraiat chi sa produtzione de sa sèrie Dr House aviat fatu sas ùrtimas puntadas cun sa Canon Mark II e semus devènnidos sos pionieres in Palermo de custa manera noa de girare film.

''Ore diciotto in punto''Su film at dadu sa possibilidade a paritzos sitzilianos de pòdere traballare in paritzos setores e de si formare, cale est su pensu suo e s’esperièntzia sua a pitzu de custu?
Su de dare meda possibilidades a sos pitzinnos de pòdere traballare in su set e de si formare est istadu unu elementu pro mime de importu. In su chi mi pertocat chistiono de Gabriele De Palo. M’emotziono chistionende∙nde ca a comintzos, cando nos semus connotos in s’Universidade ue deo fia istadu tutor, fiamus in duas bandas diferentes. Posca semus resessidos a nos acordare e l’apo mustradu totu sas connoschèntzias meas in su campu de sa fotografia, l’apo fatu bìdere sa manera mea de traballare mescamente cun sa lughe naturale e isse a bellu-a bellu m’at cumpresu e postu in fatu. Dae non so de caràtere fàtzile e, comente narat Gabriele: “si l’amas lu sighis, si no lu amas sunt afàrios tuos!”, ma su de àere agatadu unu acordu m’at acuntentadu. In prus cando apo bidu chi Gabriele, cando non bi fia, est resessidu a mi contare una fotografia de a beru adata a su film, m’at fat orgolliosu, m’at dadu meda. Cando bides chi s’arte tua caminat peri sos àteros est unu preghere mannu. Fia seguru chi Gabriele teniat grandu abilesa, e so abarradu cuntentu de comente at dadu lughe a sos mamentos bellos de su film.

''Ore diciotto in punto''Cales sunt istados, a parre tuo, sos mamentos prus bellos de su film, finas dae unu ghetu fotogràficu?
Pro abarrera in tema de “mamentos bellos de su film” m’agradat a ammentare cussas chi, pro mene, sun sas iscenas prus de significu de sa pellìcula, mescamente dae su ghetu fotogràficu. S’iscena chi m’at emotzionadu de prsu est istada cussa in ue Nicola s’abbìgiat chie est de a beru Stella. Cussa est pro mene sa fotografia prus bella, “firmadae” de pessone dae mene etotu. Gabriele posca at torradu bene, a manera caravaggesca, s’iscena ìntima intre Stella e Nicola. Custas sunt pro mene sas iscenas chi prefèrgio e chi rapresentatnt cuadros dèchidos. Su sèberu tècnicu e fotogràficu de su film non depiat èssere, a parre meu, de una sètiu piessinnadu, ca su film si contat in dies de oe, duncas depiat rapresentare su fitianu e sa modernidade a manera simple. Finas sa chistione de allegare de ànghelos non depet istransire a mala bògia una location antiga e duncas una fotografia de cussu tema, a s’imbesse imbetzes. Ore Diciotto in Punto tenet un’atmosfera comuna a totus, atuale, e est custa sa fortza de sa fotografia de su film. Sa gente, a sas primas e sena àere bidu su film, pensat chi sa trama chistionet  de calicuna cosa de surreale, e imbetzes nono, est pro totu cantos.

''Ore diciotto in punto''B’at carchi contigheddu de su set chi nos bolet contare?
Pro la serrare bene bos conto de s’esperièntzia mea cun Ore Diciotto in Punto, mentovende unu contigheddu acuntèssidu in su film, chi est unu esempru de comente, a bias, sa poderesa t’agiudat a èssere prus creativu. Deo apo semper bidu in atores acisadores de film americanos, in sas iscenas cuntralughe, sas origras chi, subraespostas, pariant brusiadas. Tando m’apo naradu, acarende∙mi cun Cetty Lo Cascio, tradutora de su film, de proare a resòrvere custu istrobbu o iscurende meda su de segus de sas origras o sinono impitende biadesivu pro apitzigare sas orgigras, e, custa ùrtima solutzione at funtzionadu. Duncas, in sa poberesa nostra, semus istados mègius de sos americanos, cun totu sos mèdios adelantados chi tenent.

''Ore diciotto in punto''Unu cummentu de congruos subra s’acumprida de su film?
Su film no est istadu unu traballu de pagu contu. Amus contadu s’istòria cun s’ànima ma teniaiamus sos mèdios pro chi, finas sas cosas piticas o sas fartas minoreddas, fiant unu istrobbu mannu ca sena dinari non podiaiamus agatare solutziones a sa lestra. Nos semus imbentados sa fotografia “sutatonu” pròpriu ca non teniamus trastes. Difatis sa produtzione at istentadu pro una chistione econòmica, ca non podiamus girare in cada mamentu de sa die comente pro esempru sos “internu die” a su sero, ca non teniamus traste pro lu fàghere. De cada manera, nointamas sas dificultades, su produtu finale, a parre meu est istadu bonu. Posca semper e cando lasso giuigare a sos ispetadores.

Da "La luce nel cinema"

11 dicembre 2014

Powered by CoalaWeb

Accesso utenti e associazioni