Percorso

Trucare (pro) su cìnema: arte e passione

Su bisu de Liviana Serra – una pitzinna sarda diplomada in s’Acadèmia Natzionale de su Cìnema de Bologna direta dae Manlio Rocchetti. S’intervista de Anna Brotzu

Liviana SerraBiàgiu tra sos mestieris de su cìnema: s’arte de su make up -  est a nàrrere su de creare cun colores e pintzellos, ma finas làtice e àteros materiales, s’immàgine de unu personàgiu, pintende in sa pedde sa personalidade e s’istòria, sas nesicaduras e sos sinnos de su tempus, pro fàghere credìbile una fintzione a in antis de s’ograda atenta (e atzuda) de sa màchina de presa.

S’atmosfera de un’època, sa dimensione fantàstica de unu bisu e s’iperrealismu de unu film horror, ma finas sa “naturalesa” artifitziale de sos protagonistas de una cummèdia romàntica, sunt su frutu de gestos sàbios, de s’istùdiu e de s’esperièntzia de fileras de trucadores, chi intervenint cun contivìgiu a s’acabu de cada ciak pro assentare sa perfetzione mudaditza de sa caratza.
Cussa de su make up est una professione acisadora e impinnosa chi rechedet una cultura funguda e capassidade tècnica, in prus a su talentu, cun sa responsabilidade manna de giùghere suta sos rifletores una iconografia a tretu de respòndere a sos bisòngios de sa regia e de s’iscenagiadura, e de cumbìnchere su pùblicu, modellende·la deretu in sa cara e in su corpus de atores e cumpartas, pro dare forma a umanos e mostros, gianas e sirenas, gherreris, iscraos e reginas.

Truccare per il cinemaUn’arte chi podet bàlere unu Oscar (in su 2014 l’ant otentu Adruitha Lee e Robin Mathews pro “Dallas Buyers Club”) chi podet èssere de fundamentu pro sa resessida de su film. Devènnere trucadora pro su cìnema ( e non petzi) est su bisu -  e su desafiu – de Liviana Serra, una pitzinna artista sarda chi at pro de beras leadu su bolu – pro Bologna – pro sighire sos cursos de s’Acadèmia Natzionale de su Cìnema (ue s’est dae pagu diplomada cun trinta e lode) e imparare sos segretos de su mestieri dae mastros comente a Manlio Rocchetti (fìgiu d'arte, Prèmiu Oscar pro “A spasso con Daisy”, at collaboradu cun registas de gabbale che a Martin Scorsese e  Brian De Palma, Federico Fellini e  Sergio Leone, Pier Paolo Pasolini, Roberto Rossellini e Bill Forsyth), Mario Michisanti (veteranu de sos set, dae “Detenuto in attesa di giudizio” a “Diaz”, colende peri “L'ultima tenazione di Cristo” e “Le colline hanno occhi”) e Laura Borzelli (da “Il camorrista” a “Romeo and Juliet” di Carlei, medas film italianos e produtziones cha s'“Hamlet” de Branagh e mescamente su film “Titanic”).
Frisca de diploma e  prejada, Liviana Serra torrada in s’ìsula e impinnada torra a palas de sas cuintas de sa “Norma” de Vincenzo Bellini (in cartellone – finas a su 4 de maju – in su Teatru Lìricu de casteddu) si contat in Cinemecum.

Truccare per il cinemaComente naschet s’idea – su bisu – de devènnere make-up artist?
Sa passione mea pro su trucu est nàschida dae tempus meda, cando fia pipia, e mi so acostiada a su make up ca amo totu su mundu de sos colores e de sa pintura. A comintzos belle in divartas, o pro giogu, ma apo iscobertu finas chi fia capassa. A bellu-a bellu finas tra sos sàgios de dantza faghia esperièntzia – trucaia sas amigas e collegas – posca apo tentu sa bona sorte de intrare in su Teatru Lìricu de Casteddu: a comintzos apo pedidu si si podiat fàghere unu stage in su repartu de su trucu e dea cue est nàschidas’idea de mi ispetzializare, de mi perfetzionare sighende una iscola de giudu e de primore, chi m’esseret dadu lustru. Mi so informada i internet… e pro prima – at a èssere unu casu – m’est cumparta pròpriu s’Acadèmia Natzionale de su Cìnema…
Unu sèberu de importu e impinnosu meda: a andare a istudiare a foras de s’ìsula…pro sighire unu bisu.. Pro de beras connoschende prus dae serente s’ambiente de su teatru mi so apassionada galu de prus, interessende·mi a sos aspetos diferentes de custa professione, prus a notu a su cìnema. E apo chertu investire su dinari meu – pro more e bona sorte o mala sorte, de unu incidente chi m’ant dadu unu risarcimentu piticu e apo seberadu chi cussu dinari esseret serbidu pro andare a s’Acadèmia. Mi so informada, apo tzerriadu e so andada a Bologna a chistionare cun su dirtore, chi m’at fatu bisitare s’Acadèmia (chi est totu afriscada, unu palatzu d’època in istile Otighentos…) e apo seberadu de incarrerare in custa àndala.

Truccare per il cinemaCarchi detàlliu de custa esperièntzia?
Est istada de interessu e de giudu: est durada bìndighi meses, petzi chi apo dèpidu sessare…òpro chistiones privadas…(pro torrare a comintzare posca e sighire fintzas a s’acabu). Sas letziones sunt una borta a sa chida, su sàbadu: deo partia cada sàbadu mangianu e torraia a sero, una pelea manna a beru. Apo comintzadu a frecuentare in su mese de cabudanni de su 2012 e in ghennàrgiu 2013 apo iscobertu chi fia prìngia – lu conto ca podet serbire a àteras, e pro iscaratzare unos cantos mitos- so partida semper finas a su de ses meses de graidàntzia, apo sighidu a sighire sas leytziones meas e sa pipiedda mea est mòida cun megus…In maju apo sessadu e torradu a comintzare a sos primos de nadale, cando sa pipia mea, Matilde, teniat mancu duos meses. Gosi apo sighidu a mòere, sa pipia abarraiat in domo cun mama mea e su cumpàngiu meu (comente a como chi so inoghe pro custa intervista). S’ùrtimu perìodu in s’Acadèmia est istadu de interessu mannu, e mi so apassionada semper de prus ca sos ùrtimos meses fiat intregados mescamente a sos efetos ispetziales. Su 22 de martzu apo dadu s’esàmene; e custa borta una amiga mea est partida cun megus, est bènnida a posta pro fàghere che modella in s’esàmene de congruos, chi pertocaiat s’imbetzamentu teatrale. A pustis de una chida apo ischidu chi aia leadu 30 e lode: su sacrifìtziu mi l’aiant premiadu. Mi so impinnada – apo gastadu meda – pro frecuentare s’Acadèmia de custa genia – pro mie est unu passu de a beru de importu, bi credo meda.
Su contivìgiu – e sa passione – sunt de a beru cosas chi non si nde podent fàghere a mancu? Apo connotu unas cantas collegas chi lu faghiant pro passione o semper e cando cun sa matessi impèllida forte chi tenia deo – forsis sas circustàntzias fiant diferentes, e finas sas cunditzione econòmicas: pro calicuna fiat petzi unu “cursu de trucu” simple. Pro mene est istada de giudu s’esperièntzia in su teatru Lìricu: non so fissa – a dolu mannu – ma apo tentu sa bona sorte chi m’ant assuntu pro unas cantas òperas de balia, e de traballare paris cun professionistas. Como apo fatu su sèberu meu, isco ite mi diat agradare a fàghere – pro custu, pro mi perfetzionare non mi so acuntentada de sos cursos sòlitos chi bi sunt in Casteddu, chi non ti dant una formatzione piessinnada: apo chertu gastare cussu dinare e mòere. Bi creo meda, e ispero de fàghere calicuna cosa de sèriu e de giudu. A seguru est difìtzile: sos mastros arribant a s’ispissu dae una famìlia de arte – Manlio Rocchetti tenet galu unu laboratòriu de parrucas e postitzos chi nd’est devènnida famada sa ditta Rocchetti; peroe isse s’est ispetzializadu in su make up e faghet finas cursos ispetzìficos in Roma de efetos ispetziales (cando apo a tènnere su dinari apo a fàghere finas cussu: imparat a creare caratzas de làtice e aplicatziones, m’incantat s’idea de mòere dae su nudda pro creare una immàgine).

Truccare per il cinemaE su benidore?
Pro more de sos mastros meos mi so acostiada a su mundu de su cìnema, chi m’est apassionende meda; dia chèrrere tènnere sa possibilidade de traballare in su set – pronta a imparare, ca in su cìnema b’at de imparare meda a beru. Mi so iscrita finas a s’Universidade (apo fatu su test e m’ant pigadu) in Iscièntzias de sa Comunicatzione ca apo bidu chi bi fiant esàmenes de su cìnema: pro tènnere una cultura de prus in su tema e pro m’ammaniare mègius in sa professione mea apo seberadu custa facultade finas si cun sa pipia benit male a cuncordare totu…

Sos impinnos suos oe in die?
In custas dies b’at  sa “Norma”… e Matilde. Ant a sighire, pesso, sas collaboratziones cun artistas e professionistas de sa fotografia: m’ant propostu de curare su trucu pro unos cantos servìtzios, e nd’apo fatu finas unu subra su trucu Annos 20, boghende torra a campu s’immàgine de sas flappers – sas “mascriteddas” – cun unu trucu bastante iscuru pro acrarare sos tratos de sas fèminas de s’època chi si boliant emantzipare. E apo giai fatu paritzos shooting…

Truccare per il cinemaChirchende in s’album de sos ammentos… professionales – a cale òperas at leadu parte in su Teatru Lìricu de Casteddu?
Su “debutu” meu est istadu cun “Le nozze di Figaro” pro sa regia de Marina Bianchi. In su “Otello” de Eimuntas Nekrosius m’ant fatu trucare unu de sos personàgios printzipales: m’ant intregadu lago – cun s’inditu “malu ma non meda”…(m’ammento s’iscenografia particulare meda, gasi astrata…). Posca su “Macbeth” – bellu a beru – de Micha van Hoecke: in cue tocaiat a traballare! Amus fatu sas carenas biancas e trucos biancos e nieddos, meda particulares; in su “Macbeth” fiat de importu sa parte dantzada e depiamus nos dedicare a sos ballerinos chi teniant unu ruolu de primore in sa drammaturgia. Bi fiant duas cumpannias – sa cumpannia de Van Hoecke, dantzadores ispantosos chi, mescamente, connoschiant giai s’òpera, e si trucaiant de sesi -  e su belletu de casteddu e nois amus contivigiadu a issos…e certu, -  benit male a si l’ammentare, in cussu molinete – dia àere trucadu finas calicuna coga…una esperièntzia màgica. E apo fatu finas su “Nabucco” cun regia de Leo Muscato... ite nàrrere? Verdi m’at batiu bonaura!

Cales esperièntzias professionales – in prus de su Teatru Lìricu – diat pònnere in su curriculum?
Apo collaboradu a fitianu cun unu regista teatrale, Mariano Cirina, cun su cale apo fatu paritzas òperas chi cheriant trucos piessinnados: pro esempru, “Il piccolo spazzacamino” chi ant postu in iscena in su Conservatòriu; est istada una bella esperièntzia – deo fia unu pagu su cabu repartu, e in su pagu meu, apo ghiadu sa cosa:  bi fiat de fàghere meda e apo tentu pagas oras pro trucare a totus. Duncas a s’acabu deo non fia gasi cuntenta de sos trucos, ischia chi sos resurtos chi cheria nde lompia cun prus tempus a disponimentu, semper e cando ant dadu su chi m’isbetaia ( e apo tentu su gosu de immaginare sos paritzos personàgios): totus m’ant fatu sos cumplimentos, ma deo mi bio semper in malu, in su sensu chi m’interessat comente mi megiorare…Posca apo traballadu semper comente cabu repartu pro sa cumpannia de Il Mosaico: apo creadu sos trucos pro su musical “Il Re Leone”, ispirende·mi a sos trucos originales de s’ispetàculu diretu dae Julie Taymor, torrende·los a adatare a su cast.

Truccare per il cinemaCarchi segretu de su mestieri? Cales efetos si podent otènnere cun su trucu?
Unu elementu chi piessinnat meda -  e de efetu – sunt sos trucos de època. Faeddende de s’Acadèmia, sos primos meses fiant dedicados a su trucu curregidore, chi est sa base de su trucu. Cun trucu curregidore s’indicat su de pònnere a craru sos tratos somàticos, lughes e umbras, etc. Posca amus comintzadu cun su trucu isposa, chi est belle unu must: si faghet semper e serbit a ischire a lu fàghere. A pustis amus comintzadu a istudiare su trucu de època: su trucu Annos Binti, Annos Trinta, Annos Baranta e Annos Chimbanta, e posca Annos Sessanta, Setanta, Otanta… cada època tenet unu istile suo. In fines bi sunt sos trucos teatrales: su trucu egìtziu, pro esempru e gasi andende: In prus de custu nos semus acurtziados a sos efetos ispetziales, prus “mirados” pro su cìnema: fertas de aramas de fogu e fertas de armas de trincu, est a nàrrere una filera de fertas inoghe e in cue, posca sos imbetzamentos – imbetzamentu cinematogràficu e imbetzamentu teatrale, chi sunt semper e cando bastante diferentes ca in teatru cheret a pònnere a craru sos tratos, duncas sas lìneas sunt prus marcadas, cunforma a cussu cinematogràficu, chi tocat a fàghere totu in àtera manera, pro esempru cun su làtice…

Ite est su esàmene de acabu pro su diploma in s’acadèmia?
Deo apo seberadu de presentare su tema de s’imbetzamentu teatrale, ca so incantada dae su mundu de su teatru e da sos trucos suos, e cando in letzione amus aprofundidu custu aspetu, est istadu de interessu – e finas unu desafiu bellu – resèssere a lu reprodùere, torrare a creare in sa pedde sos sinnos de su tempus; e m’est dipràghidu s’efetu chi si resessit a otènnere: una metamòrfosi verdadera!

Truccare per il cinemaSu trucu: teoria o pràtica?
Sos mastros meos sunt de su parre chi siat mègius a comintzare dae sa pràtica, intamas chi dae sa teoria. Nos ant dadu dae luego unu libru de lèghere e de istudiare, pero in sas letziones cada borta faghiant bìdere comente si depiat fàghere su trucu e nois depiamus sighire e fàghere su chi faghiant issos.
E so chistionende de mastros verdaderos: Manlio Rocchetti, chi at bintu s’Oscar italianu cun “A spasso con Daisy” e at traballadu cun atores e registas de gabbale de totu su mundu; e posca Mario Michisanti chi at retzidu una nomination in america, s’annu coladu pro su telefilm, dae pagu dadu finas in rete 4 e Laura Borzelli, chi taballat a s’ispissu pro su cìnema italianu e est istada caburepartu pro su film “Titanic”. Tres mastros tostos, chi ispero chi si nde ammentent de mene…

Punna imbeniente: su cìnema?
Apo fatu sacrifìtzios e dia chèrrere provare a traballare – finas solu pro imparare – in su set. Deo dia chèrrere semper e cando abarrare inoghe in sardinna e fàghere carchi cosa de piessinnadu – difatis tèngio progetos in conca; peroe si mi diant propònnere de traballare foras diat èssere bellu a resessire a fàghere unu pagu de cosas, e giùghere s’arte mea unu pagu in totue. Ca a s’acabu su make up est de a beru un’arte, est unu pagu comente si s’esseret pintende in sa tela s’immàgine de unu personàgiu. E pro mene a trucare est una passione mera e sìnchera…

In su set mai istada est?
Mai comente a trucadora. Apo tentu s’esperièntzia in su set comente cumparta un su film de pieraccioni. Finas dae cue est nàschida sa passione pro su trucu cinematogràficu, apo bidu comente traballant, s’ambiente, sos ritmos lestros e s’atentu a sos detàllios, sa pretzisione.  Est istada una esperièntzia bella: faghia sa cumparta in unu ristorante in s’oru de mare, amus giradu s’iscena medas bortas, semus istados in ie paritzas oras, dae sas chimbe e mesu de sero finas a sas bator e mesu de su mangianu; pròpriu una pelea… in fines  non nde podias prus. Emmo, fiast cun sos atores, peroe…a pustis de unu pagu cherias a ti nche ghirare a domo… Peroe torro a nàrrere, est istadu bellu – e de interessu – m’ant trucadu e m’ant petenadu; su film a èssere craros non m’est agradadu meda… una commèdia… unu pagu “lèbia” peroe est istada una bella esperièntzia, e sos trucos fiant de a beru bellos e resessidos… finas in s’ischermo!

Truccare per il cinemaUnu make up artist depet tènnere in su bagàlliu suo – non petzi s’esperièntzia?
Beru est, e sos materiale pro su trucu costant. Tocat de fàghere unu investimentu, tocat a bi crèere meda, ca sinono naras: “chie mi lu faghet fàghere, de gastare unu muntone de dinari…sena seguresa?” deo a bellu-a bellu mi so comporende unu pagu de totu. E isbetende -  e cun s’ispera -  de pòdere traballare in su set, o torra in teatru, non mi fatzo mancare nudda: apo fatu seradas in sos locales, m’ant mutidu pro carrasegare e apo fatu sos efetos ispetziales e trucos fantasy; e posca un’àteru sero trucos prus “asseliados”, prus “normales”… pro fàghere cumprèndere chi fatzo finas un’àteru, comente trucos de sero.

Torrende a sa de deghe musas…
Pro como est petzi unu disìgiu. Est unu progetu… galu work in progress: pro more de s’Acadèmia apo connotu a unu pitzocu, Amerigo Porcu, chi fiat in su matessi bolu meu pro andare a fàghere unu cursu de regia (ca s’iscola previdit paritzas ispecializatziones e disciplinas: regia, iscenegiadura, dopiàgiu e tècnica de su sonu). Isse arribaiat dae Aristanis, lu bidia a s’ispissu faghende su caminu meu: amus chistionadu, nos semus fatos amigos, amus paritzas cosas in conca de fàghere e de propònnere. Tra custos su curtzumetràgiu – chi diamus chèrrere fàghere cun s’agiudu de Mariano Cirina: una cosa particulare meda in biancu e nieddu, ispirada a su fumetu de “Sin City” – ponende a craru unos cantos tratos e detàllios cun su ruju…

Truccare per il cinemaTra sas passiones suas, b’at sa dantza: est dae cue chi est comintzadu su biàgiu suo in s’arte?
Sa dantza est istada sa prima passione: apo comintzadu cando tenia tres annos, istudiaia dantza clàssica, apo sighidu pro un’annitu posca apo comintzadu torra a noe annos…Ma sa passione naschit pro de beras dae babbu meu e dae mannoi meu – chi sunt ballerinos capassos, tenent su sensu de su ritmu: est un’àtera passione chi si podet a seguru acostagiare a sa passione de su make up, ca m’agradat meda a ballare!
Dae sos noe a sos sèighi annos apo balladu e apo fatu paritzos gèneres e diferentes istiles – non mi so firmada subra unu piessinnu; sa dantza clàssica l’apo lassada e custu mu istrobbadu ca sa clàssica est sa base, est de òbligu pro tènnere una bisura bona. Posca apo fatu unu provinu pro una produtzione artìstica, e m’aant pigadu; apo traballadu pro tres annos e mesu ma apo dèpidu acabare…e dae pagu apo torradu a ballare in un’àtera cumpannia, sa Kalaris Ballet, pro megorere, e pro more de issos apo torradu a istudiare dantza clàssica e cuntemporànea. Faghent ispetàculos curiosos cun ballos folklorìsticos de totu su mundu (comente su primu maju in sa Festa de Popoli  in Casteddu): dae sos ballos de s’ìsula de Pasca a su ballu cilenu, su tango e su flamenco, cun costùmenes de su connotu. Amus a b’èssere in iscena a s’acabu de maju in su Teatru de Serrenti cun unu ispetàculu nou de sos coreògrafos Elena Sakharova e Uwe Engler, ispiradu a sa natura – e cun sos trucos meos: at a èssere unu make up piessinnadu, apo a sighire sas lìneas de su bestire, pro istòrchere su mundu de sa natura e de sos animales. Unu pagu in s’istile de su Cirque du Soleil (est su bisu meu, su de pòdere traballare in custa cumpannia: pro unu annu sunt bènnidos a Roma e mi diat àere pràghidu a bi èssere – cheria andare a bìdere sos Momix peroe non bi l’apo fata: a dolu mannu tenende una pipia pitica non potzo fàghere totu… pro como istùdio e m’impinno de su totu, posca  amus a bìdere).

''Pulp Fiction''Su tratamentu cun sa de deghe musas?
Su cìnema m’agradat meda, amus a abbaidare sos film ma mi sapo chi pro traballare in su cìnema tocat chi bi siat una preparatzione, una cultura, finas unu tastu, una sensibilidade: apo a chircare de aprufundire, e a mi formare (pro more de s’universidade) e at a èssere unu impinnu bonu ca su cìnema e in su cìnema b’at meda de ischire…!
M’agradat unu regista pro su prus: Quentin Tarantino. M’agradant sos film suos, s’istile suo, chi s’ispirat a unu iscritore noir, Elmore Leonard; m’agradat meda cussu gènere ricu de efetos ispetziales e so abarrada meda ispantada dae “Kill Bill”, e posca dae “Pulp Fiction” chi est forsis unu de sos mègius chi at fatu. M’agradat  meda chi ponet a craru sa violèntzia, sos efetos ispetziales, su limbàgiu bastante vulgare, mi praghet meda sa manera sua de fàghere cìnema… a bias finas meda crispu. M’est agradadu meda finas “Bastardi sanza gloria” chi chistionaiat de su nazismu – bidu dae un’àteru ghetu ca sa morte de Hitler in su film est diferente meda dae su chi est capitadu de a beru. Pro su mediometràgiu nostru leamus idea dae su fumetu “Sin City”: a su film at collaboradu finas Quentin Tarantino, e m’at ispantadu forsis pro custu, prus chi pro sos diàlogos, sas immàgines, su mood in biancu e nieddu, e dia chèrrere una cosa gasi finas pro mèdiu de trucos piessinnados…

Si dias a seberare: dias a fàghere sa trucadora pro su cìnema, pro su teatru o pro sa dantza?
Mi diat agradare a traballare in totus e tres sas chistiones: no apo galu isperimentadu su cinema si nono comente cumparta, e mi diat agradare – in una intervista imbeniente – de pòdere contare s’esperièntzia mea in su set de trucadora… Duncas so chirchende de mi fàghere connòschere, de mi impinnare e de mustrare comente traballo: bae e chirca cras… mancari s’at a acumprire su bisu meu! Lu narant finas sos professores meos: su chi contat est a èssere ùmiles e de atzetare cale chi siat cosa ti brindent – in chitiones professionales – e peleare pro imparare;  Mario Marchisanti nos at contadu chi, cando est intradu in su mundu de su cìnema, a su comintzu castiaiat e bastu, lu poniant a mundare, lu poniant a innetare in su set ( e dae pagu, in su 2012, at bintu su Primetime Emmy Award  pro “Hatfields & McCoys”  - una minisèrie interpretada dae Kevin Costner, Bill Paxton e Tom Berengerpro non chistionare de sos film, ndr

17 dicembre 2014

Powered by CoalaWeb

Accesso utenti e associazioni