''Cattedrali di sabbia'' de Paolo Carboni
de Tore Cubeddu
Custu film, comente finas I morti di Alos de Daniele Atzeni, depet meda a sa letzione artìstica e de vida de Cicitu Màsala. In cust'òpera puru torrant sas boghes de Arasolè, de su deus petròliu, de sos sèberos sena de càbodo chi s'idea de unu progressu sena de fine an betidu in Sardigna in sos annos chimbanta e sessanta.
Custu film est de importu mannu in sa filmografia de Carboni, unu de sos documentàristas de prus talentu in s'istòria de su tzìnema sardu, ca a pustis de Circolare notturna, documentàriu chi at bìnchidu prèmios meda, Carboni depiat cunfirmare sa capatzidade sua de intrare in sos contos de sa gente e in sas chistiones de importu de sa Sardigna de oe. Custu documentàriu est sotziale e militante. Su regista no est presente cun sa boghe e sa presèntzia sua, ma s'ogru de sa telecàmera insistit in ue depet e sa narratzione camminat passu passu cun sos cunsideros chi sos operajos. Carboni cheret mustrare, cheret ispiegare e bi resultat, ponende un unu cuadru craru meda s'istòria e sa geografia de s'industrializatzione sarda.
A dda contare custa borta non sunt sos giornales o sas autoridades. Sunt sas personas chi, ancora una borta, si intèndent bìnchidos dae fadu. De pastores los ant mudados in operàjos, lis ant donadu una cussèntzia sotziale e de classe e a pustis, los ant torrados a su sartu cun sa delusione de su fallimentu de su traballu e de sas ideas. Sos operajos sardos, chi sunt torrados pastores, piscadores, messajos, abbaidant a su benidore sena de ispera e Carboni lis donat sa possibilidade de bogare totu su sentidu issoro. Faghet a tìmere su finale: ruent sas turres, abarrat su desertu. Custu film est unu libru de istòria, bellu de contenutos e de bisura, in ue s'arte de su tzìnema atòbiat sa narrativa ìstòrica cun naturalesa ispantosa. Pro cantu pertocat sa limba, Carboni lassat a sos intervistados sa possibilidade de chistionare comente lis agradat. Calchi operaju faeddat in sardu, àteros in italianu. Sa limba chi b'est e su chi contat nos bastat pro nàrrere ca custu film depet intrare de deretu in sa videoteca nostra.
29 dicembre 2014